Trẻ em thường bắt đầu nói “Không” một cách thường xuyên khi chúng ở độ tuổi từ 2 đến 3 tuổi. Trẻ liên tục nói “không” với mọi yêu cầu, mọi câu hỏi,… của người khác, có thể đi kèm với sự bùng nổ cảm xúc và có hành vi la khóc, giãy đạp,… thậm chí là ném đồ đạc. Đây là giai đoạn mà trẻ đang khám phá sự độc lập và xây dựng ý thức về bản thân và thế giới xung quanh.
Khám phá thế giới: Trẻ ở độ tuổi này thường bắt đầu phát triển sự tự lập và ý thức về sự tự chủ. “Không” có thể là cách mà trẻ thể hiện sự khẳng định cá nhân và xác định ranh giới của mình.
Phát triển ngôn ngữ: Đây là giai đoạn trẻ đang học cách sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp và bày tỏ ý kiến của mình. Việc nói “Không” là một phần của quá trình học hỏi cách diễn đạt cảm xúc và nhu cầu.
Khám phá các quy tắc và giới hạn: Trẻ em bắt đầu nhận thức về quy tắc và giới hạn trong môi trường xung quanh chúng. Việc phản ứng bằng cách nói “Không” là một cách để trẻ thử nghiệm và hiểu rõ hơn về các quy tắc đó.
Nhạy cảm về cảm xúc: Trong giai đoạn này, trẻ có thể trở nên nhạy cảm hơn với cảm xúc của mình và có thể phản ứng mạnh mẽ hơn khi cảm thấy bị ép buộc hoặc không đồng ý với điều gì đó.
Trong giai đoạn “khủng hoảng” này, nhiều bố mẹ có cùng chung 1 câu hỏi : “Tôi phải làm gì khi con tôi liên tục nói “không”?”. Dưới đây là một số gợi ý để bạn có thể xử lý tình huống này:
1.Giữ bình tĩnh và nhất quán: Điều quan trọng là bạn cần giữ bình tĩnh và không để cảm xúc của bạn bị ảnh hưởng bởi hành vi của trẻ. Cố gắng duy trì sự nhất quán trong cách bạn phản ứng với hành vi của trẻ.
2.Tìm hiểu nguyên nhân: Cố gắng hiểu nguyên nhân của việc trẻ nói “không”. Thực sự lắng nghe những gì trẻ đang nói và cảm nhận có thể giúp bạn hiểu nguyên nhân khiến trẻ phản ứng như vậy. Trẻ có thể cảm thấy bị áp đặt, không được lắng nghe, hoặc có thể đơn giản là đang thử thách giới hạn. Đôi khi, trẻ có thể phản ứng như vậy vì mệt mỏi, đói, hoặc cảm thấy không được chú ý. Quan sát các tình huống để xem có yếu tố nào thường xảy ra trước khi trẻ bắt đầu hành vi này không.
3.Giao tiếp rõ ràng: Hãy giao tiếp với trẻ bằng cách sử dụng ngôn từ đơn giản và rõ ràng. Giải thích lý do và mục đích của yêu cầu. Điều này giúp trẻ hiểu rõ hơn về lý do đằng sau các quy tắc hoặc yêu cầu.
4.Thiết lập quy tắc và hệ quả: Đặt ra các quy tắc và giới hạn rõ ràng về hành vi và hệ quả giúp trẻ hiểu điều gì chấp nhận được và điều gì không. Đảm bảo rằng hậu quả là hợp lý và phù hợp với hành vi của trẻ.
5.Khuyến khích hành vi tích cực: Khi trẻ hành xử tốt hoặc làm theo yêu cầu của bạn, hãy khen ngợi và động viên để trẻ cảm thấy được khuyến khích. Điều này có thể tạo ra động lực tích cực và khuyến khích trẻ hành xử theo cách mong muốn.
6.Giúp trẻ học cách quản lý cảm xúc: Dạy trẻ cách nhận diện và quản lý cảm xúc của mình. Bạn có thể sử dụng các trò chơi, sách hoặc hoạt động để giúp trẻ hiểu và nói về cảm xúc của mình.
7.Tạo cơ hội cho trẻ tự quyết: Cung cấp cho trẻ những lựa chọn trong các tình huống không quan trọng để trẻ cảm thấy có quyền kiểm soát. Ví dụ: “Con muốn ăn táo hay chuối?” Điều này có thể giúp giảm cảm giác kiểm soát ở trẻ.
8.Tìm sự hỗ trợ chuyên gia: Nếu hành vi của trẻ không cải thiện và bạn cảm thấy gặp khó khăn trong việc quản lý, hãy tìm sự tư vấn từ các chuyên gia tâm lý hoặc nhà trị liệu để được hướng dẫn và hỗ trợ thêm.
Những điều này có thể giúp xây dựng mối quan hệ tích cực hơn giữa bạn và trẻ. Sự kiên nhẫn và nhất quán cũng là chìa khóa trong việc giúp trẻ học cách cư xử và quản lý cảm xúc.
NTL Hà Giang
